اثر ترکیب محیط کشت بر کشت بساک در گل محمدی و رز (رقم ساناز)

گل رز به عنوان ملکه گل ها مشهور است. از قدیم در ایران، گل محمدی (rosa damascena mill.) به منظور تهیه گلاب و روغن های معطر مورد توجه بوده است. امروزه تولید گیاهان هاپلوئید با استفاده از روش های بیوتکنولوژی، به عنوان روشی سریع و کارآمد برای تولید لاین های خالص مورد توجه است. در این میان، آندروژنز به دلیل بالا بودن تعداد زیاد میکروسپورها در یک بساک، موثرترین روش به حساب می آید. در تحقیق حاضر اثر ترکیب محیط کشت بر کشت بساک در دو اکوتیپ گل محمدی و یک رقم رز مینیاتوری مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در اکوتیپ کاشان اثر متقابل محیط کشت h1 در مرحله تک هسته ای میانی بالاترین میزان کالوس زایی را داشت. همچنین آزمایش بررسی اثر نسبت نیترات آمونیوم به نیترات پتاسیم به روی رز ساناز نشان داد، تیمارهای حذف نیترات آمونیوم و دو برابر کردن نیترات پتاسیم کالوس‏زایی بالاتری داشتند. به علاوه، دو نمک کلرید کلسیم و نیترات کلسیم در رز ساناز از کالوس زایی بالاتری برخوردار بودند. در رز ساناز دو فرم fe- na2edta و fe- na2eddha به مقدار mg l- 85/27 بالاترین میزان کالوس را داشتند. اسیدهای آمینه نقش موثری بر صفت درصد کالوس‏زایی بساک ها نشان دادند و گلایسین، گلوتامین و کازئین هیدرولیزات از سایر اسیدهای آمینه بهتر بودند. همچنین بررسی ها نشان داد که ساکارز نسبت به سوربیتول قند مناسب تری جهت کالوس زایی بساک ها بود و با جایگزینی ساکارز توسط سوربیتول، میزان کالوس زایی کاهش یافت. نتایج شمارش کروموزومی و فلوسایتومتری نشان داد که سلول‏های کالوس های حاصله تتراپلوئید (28 عدد کروموزوم) هستند.